Veel chemische bedrijven in de regio Rotterdam-Rijnmond storen zich niet aan de veiligheids- en milieueisen. Dat blijkt uit promotieonderzoek door criminologe Marieke Kluin van de TU Delft. De bedrijven zijn volgens haar roekeloos, calculerend of schieten tekort. Uit nader onderzoek zal moeten blijken of deze gang van zaken ook aan de orde is binnen andere gevaarlijke bedrijven in Nederland.
Marieke Kluin werkte drie jaar samen met de inspectiediensten en deed onderzoek bij vijftien chemische bedrijven in de regio Rotterdam-Rijnmond. Dat aantal was volgens haar voldoende om een representatief beeld te krijgen van de meer dan 140 gevaarlijke bedrijven in de regio. Het gaat hier om bedrijven die aan de strengste milieu- en veiligheidseisen moeten voldoen. Niet eerder zou op een wetenschappelijke manier zijn gekeken naar het gedrag van chemische bedrijven.
Van de vijftien onderzochte bedrijven faalden er maar liefst tien. In vier gevallen gaat het om calculerende bedrijven. Deze doen op het gebied van veiligheid en milieu alleen wat strikt noodzakelijk is. Ze geven er nauwelijks geld aan uit en treffen pas maatregelen als de autoriteiten voor de deur staan.
Zes van de vijftien bedrijven vallen volgens de onderzoekster in de categorie roekeloos, omdat die de regels niet kennen, onbekwaam zijn of het belang van veiligheidsregels niet zien. Ze vertelt niet om welke bedrijven het gaat, maar het gaat wel in alle gevallen om ondernemingen met meer dan 250 werknemers.
Voor zowel de overheid als de burgers is meer inzicht nodig in het gedrag van chemiebedrijven en in de inspectieresultaten, vindt de onderzoekster. Door nieuwe Europese richtlijnen gaat dat ook gebeuren. “Als mensen meer toegang hebben tot resultaten kan er net zoiets ontstaan als destijds bij containerterminal Odfjell. Door de publieke opinie besloot de eigenaar daar destijds het bedrijf te sluiten.”
Slechts vier bedrijven doen het goed en gedragen zich maatschappelijk verantwoord. De Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie juicht het toe dat er onderzoek wordt gedaan naar de naleving van de regels. Marieke Kluin promoveerde dinsdag aan de TU Delft.