IS is in Syrië en Irak weliswaar militair verslagen, maar niet verdwenen. De organisatie heeft zich omgevormd tot een ondergrondse beweging die zich voorbereidt op een wederopstanding. IS lijkt op dit moment niet meer in staat om in het Westen gecoördineerde aanslagen zoals in Parijs en Brussel uit te voeren. De organisatie is nu afhankelijk van individuen die, geïnspireerd door IS, kleinschalige aanslagen plegen op publieke en moeilijk te beveiligen plaatsen zoals een kerstmarkt (Berlijn 2016), een winkelgebied (Barcelona 2017) of een brug (Londen 2017).
De AIVD waarschuwt ook nadrukkelijk tegen al-Qaida, dat zou azen op een hernieuwde vooraanstaande rol. Al-Qaida stond jarenlang in de schaduw van IS, maar heeft inmiddels in tal van landen afdelingen opgericht en zodoende een groot internationaal netwerk opgebouwd.
In Nederland bestaat de jihadistische beweging uit ruim vijfhonderd aanhangers en enkele duizenden sympathisanten. “Een potentiële dreiging”, stelt de AIVD. De aanhouding eind september in Arnhem en Weert van zeven mannen die een aanslag wilden plegen in Nederland, is daarvan een illustratie.