Tienduizenden keren per jaar rukt de brandweer uit terwijl er niets aan de hand is. Uit landelijke cijfers blijkt dat dit bij twee op de drie meldingen gebeurt. Bij automatische brandmeldingen is dat zelfs 94 procent. Ondanks maatregelen blijft dit percentage stijgen.
In diverse regio’s wordt geëxperimenteerd met maatregelen. Zo gaat de brandweer in Rotterdam voortaan bij een automatische melding eerst bellen met het gebouw waar het alarm vandaan komt. In veel gevallen zal dan blijken dat er niets aan de hand is. Als er binnen een minuut geen contact is, rukt de brandweerwagen alsnog uit. In Rotterdam komen veel loze meldingen uit een psychiatrische inrichting, de stadsgevangenis en een zorginstelling. De belangrijkste oorzaken zijn roken, koken in de buurt van een brandmelder en werken met brandgevaarlijke apparatuur zoals een slijptol of een lasapparaat.
De brandweer vindt het belangrijk om het aantal loze meldingen fors te verminderen. Als een eenheid voor niets uitgerukt, is de capaciteit niet beschikbaar voor een echte brand. Het kan bij de manschappen ook leiden tot onverschilligheid. Bovendien kost elke uitruk ongeveer achthonderd euro gemeenschapsgeld. De brandweerleiding belooft stevige gesprekken te gaan voeren met de instellingen en bedrijven die de meeste problemen veroorzaken om ze bewust te maken van hun gedrag. Als dat niet helpt, kan de brandweer dwangsommen opleggen. Eerder leidde een dergelijke maatregel tot een daling van het aantal loze meldingen met 30 tot 40 procent. Een nadeel is dat dit administratief ingewikkeld en tijdrovend is.
Brancheorganisatie Brandweer Nederland verwacht veel van het Bouwbesluit dat vorig jaar van kracht is geworden. Daarin is bepaald dat bedrijfsgebouwen niet langer verplicht zijn aangesloten bij een brandweercentrale. Veel bedrijven hebben daar nu een contract mee. Als die contracten overgaan naar een particuliere alarmcentrale die de meldingen controleert, kan dat duizenden loze meldingen schelen. Verder is Brandweer Nederland gestart met het project STOOM, dat staat voor Structureel Terugdringen Onechte en Ongewenste Meldingen. Het stimuleert en coördineert proeven van de verschillende regio’s op dit terrein. De doelstelling is om het aantal loze brandmeldingen over vijf jaar met 50 procent terug te dringen.