Cybercrime, sociale media en de economische crisis blijken hardnekkige trends die ook in 2012 grote invloed hadden op de veiligheidszorg. Belangrijke trends zijn daarnaast de toenemende verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven voor maatschappelijke veiligheid en een daling van criminaliteit in combinatie met gelijkblijvende overlastbeleving. Dit blijkt uit het trendrapport van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV).
Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid publiceert vandaag voor de vijfde keer zijn jaarlijkse trendrapport over maatschappelijke veiligheid. Daarin zet het CCV de trends en ontwikkelingen binnen vijftien veiligheidsthema’s op een rij.
Internet biedt volgens het trendrapport zowel kansen als bedreigingen binnen het veiligheidsdomein. Trendsignalement 2013 signaleert dat cybercrime inmiddels ook een vorm van veelvoorkomende criminaliteit is. Zo blijkt uit onderzoek onder internetgebruikers dat zij vaker slachtoffer zijn van online delicten dan van een aantal delicten buiten de digitale wereld, zoals mishandeling en woninginbraak. Het is een grote opgave voor overheid en politie om de razendsnelle digitale ontwikkelingen bij te benen. Sociale media worden in 2013 al breed en succesvol ingezet om burgers te betrekken bij veiligheid en leefbaarheid in hun buurt. Maar sociale media brengen ook nieuwe risico’s met zich mee. Voorbeelden daarvan zijn Project X in Haren en de vertoning van beelden van uitgaansgeweld in Eindhoven. Deze beelden dragen bij aan de opsporing, maar ze kunnen ook leiden tot ongewenste eigenrichting.
Dat er nog geen einde aan de crisis is gekomen, zal voor iedereen duidelijk zijn. Uit het Trendsignalement komt naar voren dat er (nog) geen aanwijzingen zijn dat de economische situatie voor meer criminaliteit of onveiligheidsgevoelens zorgt. Dit ondanks het feit dat de uitgaven aan veiligheidszorg na een jarenlange stijging na 2011 nauwelijks zijn toegenomen. Onder particulieren en bedrijven zijn de uitgaven aan preventie zelfs afgenomen.
Een belangrijke ontwikkeling die het Trendsignalement 2013 signaleert, is de toenemende rol van burgers en bedrijven bij veiligheid. Zij krijgen een steeds grotere verantwoordelijkheid in de veiligheidszorg. Dat komt enerzijds door een terugtredende overheid die over steeds minder financiële middelen beschikt. Aan de andere kant groeit de overtuiging dat burgers, bedrijven en overheid samen verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van overlast en criminaliteit.
Diverse criminaliteitscijfers laten zien dat Nederland steeds veiliger wordt. Dat blijkt onder andere uit het dalende aantal overvallen en een forse afname van jeugdcriminaliteit. Toch ervaren mensen nog net zoveel sociale overlast en gevoelens van onveiligheid als voorheen. Sinds 2005 daalt de geregistreerde criminaliteit in Nederland. Deze daling van criminaliteit gaat niet gelijk op met de manier waarop burgers veiligheid en vooral sociale overlast beleven. De mate waarin Nederlanders zich onveilig voelen, is sinds 2008 nauwelijks veranderd.
Het Trendsignalement 2013 is vanaf dinsdag als boekje beschikbaar en digitaal via www.hetccv.nl/trends.