Veiligheidsregio’s moeten een formele rol krijgen in de nationale crisisstructuur. Nationale maatregelen om een crisis te bestrijden kunnen dan direct met hen worden afgestemd, zodat zij die goed kunnen handhaven.
De Inspectie Justitie en Veiligheid doet deze aanbeveling aan de minister van Justitie en Veiligheid in het eerste deel van een evaluatie naar de aanpak van de coronacrisis. De dienst onderzocht hoe het Rijk en regio’s op het gebied van openbare orde en veiligheid samenwerken bij de aanpak van corona. Het deelonderzoek beschrijft de periode van maart 2020, toen de coronacrisis begon, tot 1 april 2021. De Inspectie JenV gaat niet over de gezondheidsaspecten van de aanpak.
Bij de aanvang van de coronacrisis werden de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s aangehaakt bij de nationale bestrijding ervan. Na wat opstartproblemen werkte dat goed: informatie werd gedeeld en nationale maatregelen werden afgestemd op de regionale uitvoerbaarheid ervan. Veiligheidsregio’s zijn verantwoordelijk voor bestrijding van infectieziekten. Burgemeesters in de regio’s moeten zorgen dat nationale regels worden nageleefd.
Handhaven
In de zomer van 2020 nam het aantal coronabesmettingen en -patiënten af. De crisis leek voorspelbaarder te zijn geworden. Daarom werd de nationale crisisstructuur afgeschaald en werd de betrokkenheid van de regio’s afgebouwd. Rijk en regio’s werkten daardoor steeds meer langs elkaar heen. Het ministerie van VWS nam besluiten over het inrichten van testlocaties zonder daar de regio’ s in te betrekken. Omdat regio’s vooraf niet meer konden meedenken over de uitvoerbaarheid van kabinetsmaatregelen ontstonden problemen in het handhaven van coronaregels. In het najaar van 2020 zijn de veiligheidsregio’s weer direct betrokken bij de besluitvormingsstructuur.
Het afschalen in de zomer kwam te snel, concludeert de Inspectie JenV. Er kon niet vlug genoeg kon worden ingespeeld op veranderende omstandigheden. Dat kan volgens de Inspectie JenV wel als de veiligheidsregio’s een vaste plaats krijgen binnen de nationale crisisstructuur waarin nu alleen nationale organisaties zitten.
Dit is het eerste deelonderzoek van de Inspectie JenV naar de crisisaanpak. Er loopt nu een onderzoek naar de samenwerking binnen de veiligheidsregio’s.
