De aanpak van ondermijning en gerelateerde drugscriminaliteit kost Nederland jaarlijks tussen de 3,2 en 4,1 miljard euro. De meeste kosten worden gemaakt in de strafrechtketen, maar ook in de medische sector zoals verslavingszorg.
Dat blijkt uit het onderzoek ‘Drugscriminaliteit en daaraan gerelateerde ondermijning: de kosten in beeld’, schrijft demissionair minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) aan de Tweede Kamer.
Volgens Grapperhaus zijn de maatschappelijke kosten van drugs voor de samenleving niet exact te berekenen. Zo is er geen standaarddefinitie voor hetgeen onder maatschappelijke kosten moet worden verstaan en worden in rapportages uiteenlopende definities en berekeningswijzen gehanteerd. Verschillende studies bieden daardoor een eigen perspectief op de vraag naar de maatschappelijke kosten van drugscriminaliteit.
Stijgende trend
Het gebruik van drugs en de hoeveelheid verslavingszorg laat volgens het onderzoek een stijgende trend zien. Ook het aantal ziekenhuisopnames voor drugsproblematiek is toegenomen. Volgens veel medische professionals bestaat er een relatie tussen het toenemend aantal mensen met verward gedrag in de openbare ruimte en drugscriminaliteit en daaraan gerelateerde ondermijning.
Op sociaal en maatschappelijk vlak ontstaat er een grotere kloof tussen de onder- en bovenwereld (ondermijning). Drugshandel en -gebruik raken veel kwetsbare groepen in de samenleving. Zowel op het vlak van jongeren die voor een alternatieve loopbaan kiezen als voor slachtoffers van misdrijven en ‘bijstanders’ bij het toenemende geweld.
Volgens het onderzoek bedragen de totale strafrechtelijke kosten tussen de 1,8 en 2,7 miljard euro. De totale medische kosten door drugsverslaving zouden uitkomen op 250 miljoen euro.
Politie en rechtspraak
De politie zet jaarlijks ongeveer 1,1 tot 1,6 miljard euro in op drugscriminaliteit en daaraan gerelateerde ondermijning. In de Rechtspraak wordt daarvoor jaarlijks ongeveer 170 tot 270 miljoen euro ingezet. Bij het OM gaat het om jaarlijks 120 tot 180 miljoen euro.
Door ketenpartners zoals Reclassering en HALT wordt jaarlijks ongeveer 16 tot 28 miljoen euro ingezet aan drugscriminaliteit en gerelateerde ondermijning; bij DJI is dat tussen de 400 en 700 miljoen euro. De inzet van banken tegen witwassen bedraagt jaarlijks 550 miljoen euro en voor opsporing van ongebruikelijke transacties wordt jaarlijks 3 miljoen euro uitgetrokken.