Het dreigingsniveau in Nederland blijft ‘substantieel’. Dit betekent dat de kans op een aanslag tegen Nederland reëel is. Een van de belangrijkste elementen van het huidige dreigingsbeeld blijft de dreiging die uitgaat van jihadreizigers naar Syrië en hun potentiële terugkeer naar Nederland.
Hoewel niet van iedere terugkeerder een dreiging uit gaat, moet er rekening mee worden gehouden dat dergelijke personen niet alleen radicaal, maar ook getraumatiseerd en in hoge mate geweldsbereid kunnen terugkeren. Met een aantal van vijftig tot honderd jihadreizigers lijkt de snelle groei van eerder dit jaar te stagneren. De ontwikkelingen in Nederland lopen daarmee in de pas met die in vergelijkbare westerse landen.
Naast de strijd in Syrië tussen het regime en de oppositie, krijgt het ook steeds meer een sektarisch en religieus karakter. Niet alleen in Syrië, maar nadrukkelijk ook daarbuiten. Andere brandhaarden met een mogelijke uitstraling naar Nederland zijn Mali, Jemen, Somalië, Nigeria en Afghanistan. Voor het dreigingsbeeld voor Nederland is de aanzuigende werking op geradicaliseerde jongeren hiervan relevant.
Recente gebeurtenissen in het buitenland maken overigens duidelijk dat ook van vastberaden jihadreizigers die zijn tegengehouden een dreiging kan uitgaan. Sommige westerse jihadisten raakten betrokken bij binnenlandse complotten, nadat zij ervan weerhouden waren hun doel in het buitenland te bereiken. Diverse incidenten tonen de risico’s van kleinschalige en simpele aanslagen, uitgevoerd door solisten of een klein aantal personen. Voorbeelden hiervan zijn de moordaanslag op een soldaat in Londen en het jihadistische steekincident in Parijs.
Een ander element van het dreigingsbeeld is de kritische aandacht voor het Nederlandse asielbeleid. Daarbij lijkt er ook sprake te zijn van een verharding onder het extremistische deel van de asielrechtenbeweging.
Ondanks de zorgen over deze risico’s is de Nederlandse bevolking in algemene zin weerbaar tegen extremisme en geweld uit ideologische motieven. Diverse moslimgemeenschappen zetten zich in tegen de jihadgang naar Syrië vanuit Nederland. Daarnaast is de aandacht voor vraagstukken rondom radicalisering en terrorisme in de Nederlandse samenleving de afgelopen tijd toegenomen.