Uit een evaluatie van de pilot Kleinschalige detentievoorziening Middelburg blijkt dat de kleine groep gevangenen in deze vorm van detentie over het algemeen hun woon-/werk-/inkomenssituatie van voor de detentie behielden of daarin vooruitgang boekten.
Zowel betrokken professionals als (ex-)gedetineerden staan positief tegenover deze vorm van detentie, maar noemen ook aandachtspunten. En om deze vorm van detentie voort te kunnen zetten, zijn aanpassingen in de huidige wetgeving nodig. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van een evaluatie van deze pilot in opdracht van het WODC.
In het kader van het programma ‘Koers en kansen’ is via verschillende pilots geëxperimenteerd met alternatieve vormen van detentie. Een van de pilots is de kleinschalige detentievoorziening Middelburg (KVM). Hierin kunnen gedetineerden die aan de voorwaarden voldoen hun baan of andere dagbesteding die ze hadden voor de detentie, tijdens hun detentie voortzetten en kunnen ze contact houden met hun sociale netwerk.
Zelfmelders
In de pilot ging het om mannen die zijn veroordeeld voor een vrijheidsbenemende straf en die zichzelf bij een gevangenis moesten melden, zogenoemde ‘zelfmelders’. Ze hadden een (rest)straf van maximaal een jaar. Meestal ging het om vermogensdelicten, zoals diefstal en heling, gevolgd door drugsdelicten of geweld tegen de openbare orde, zoals mishandeling of openlijke geweldpleging. In de periode van de pilot (2020 t/m mei 2024) hebben in totaal veertig personen deze vorm van detentie ondergaan. De gemiddelde detentieduur was 163 dagen.
De onderzoekers vergeleken zaken als werk en inkomen, schulden, huisvesting, benodigde zorg en het sociale netwerk van voor en na instroom in de KVM. Hieruit komt het beeld naar voren van een groep gedetineerden die hun leven voor detentie grotendeels op orde hebben en terug kunnen vallen op werk, inkomen, een woning en een sociaal netwerk. Na detentie hebben zij deze stabiele situatie over het algemeen weten te behouden of hebben zij vooruitgang geboekt waar nodig, bijvoorbeeld bij de aanpak van schulden.
