In 2020 is een recordaantal van ruim 25.000 meldingen over ondermijnende criminaliteit doorgezet naar politie, andere opsporingsinstanties en gemeenten. Zo’n twee derde van deze meldingen heeft raakvlakken met ondermijnende criminaliteit.
Dat antwoordt minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) op vragen van Tweede Kamerlid Kuiken (PvdA). Die wilde weten wat oplettende burgers kunnen doen met signalen van ondermijnende criminaliteit, zoals winkels waar nooit klanten komen of een werkloze buurman die in een te dure auto rijdt.
Een hogere meldingsbereidheid van signalen van ondermijning door burgers kan leiden tot een effectievere aanpak van ondermijning. Burgers vormen zelf de ‘oren en ogen’ van hun omgeving en de samenleving. Daarom wordt volgens de minister ingezet op een hogere meldingsbereidheid.
Burgers kunnen vermoedens van ondermijnende criminaliteit melden bij onder andere de politie, Meld Misdaad Anoniem (M.), gemeenten en de FIOD. Om de meldingsbereidheid te vergroten, zijn meerdere campagnes geïnitieerd door Meld Misdaad Anoniem, het Platform Veilig Ondernemen en de ondermijning app.
Onterechte verdenkingen
Een verdenking moet zijn gebaseerd op feiten en omstandigheden. Grapperhaus: “Een melding van een burger is slechts een signaal en zal bewerkt moeten worden met andere informatie om te kunnen leiden tot een concrete strafrechtelijke verdenking. Meldingen met een strafrechtelijk karakter zullen, indien er voldoende aanleiding is, altijd gedeeld worden met de politie.”
De informatie uit de melding moet als betrouwbaar en correct worden ingeschat. Deze inschatting doet de opsporingsinstantie over het algemeen aan de hand van reeds bekende informatie bij de opsporingsinstantie zelf. De melding kan vervolgens worden toegevoegd aan een onderzoek, aanleiding zijn voor nieuw onderzoek of het heropenen van een oude zaak.
Grapperhaus: “Een melding kan andere informatie bevatten die niet relevant is voor het verkrijgen van een concrete verdenking, maar wel voor een lopend of afgesloten opsporingsonderzoek. Daarmee kan een melding een waardevolle bijdrage leveren aan het succesvol afronden van een opsporingsonderzoek waardoor een verdenking wettig en overtuigend bewezen kan worden.”
Geen centraal meldpunt
De minister vindt niet dat er één centraal meldpunt moet komen voor melding van signalen van ondermijnende criminaliteit. Burgers kunnen met (algemene) signalen en meldingen van alle soorten criminaliteit terecht bij de politie. Daarnaast is M. ingericht waar burgers anoniem signalen kunnen aankaarten.
