De geplande bezuinigingen op het gevangeniswezen openen de weg naar het privatiseren van het gevangeniswezen. Een meerderheid in de Tweede Kamer zegt positief te staan tegenover de komst van commerciële gevangenissen. Vooral VVD, PvdA en CDA tonen zich voorstander.
Het kabinet gaat onderzoeken of de nieuw te bouwen gevangenis in Veenhuizen ontworpen en geëxploiteerd kan worden door particuliere bedrijven. In Engeland is daar intussen ruime ervaring mee opgedaan. Volgens staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie zijn bedrijven uit de beveiligingsindustrie hier in geïnteresseerd. Die leveren nu alleen nog ondersteuning in de vorm van gedetacheerde gevangenenbewaarders.
CDA-Kamerlid Van Toornenburg, die jarenlang gevangenisdirecteur was, zegt dat het een groot voordeel is dat particulieren bedrijven niet voor ‘elke toiletrol’ een Europese aanbesteding hoeven te doen. VVD’er Van der Steur ziet als voordeel dat er meer innovatie mogelijk is in particuliere gevangenissen.
Maar er kleven mogelijk ook nadelen aan privatisering van gevangenissen. In België blijkt dat sommige commerciële gevangenissen niet goedkoper werken dan die van de overheid. Volgens Teeven moeten particulieren bedrijven die een gevangenis willen exploiteren inzicht hebben op groei, omdat er anders een kans bestaat dat de kostprijs flink kan stijgen bij een uitbreiding van het aantal gedetineerden.
In Groot-Brittannië en België worden gevangenissen al beheerd door particuliere bedrijven, zoals G4S. Het bedrijf verkoopt de penitentiaire inrichtingen naar buiten als strak aangestuurde productiewerkplaatsen, waar het bedrijfsleven goedkoop producten kan laten vervaardigen.
