De veiligheidsscan is ingevoerd omdat steeds meer bestuurders last hebben van intimidatie en agressie. Volgens onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft 43 procent van de burgemeesters tussen mei 2017 en mei 2018 te maken gehad met agressie of bedreiging. Bekendste voorbeeld is de Haarlemse burgemeester Jos Wienen, die al geruime tijd is ondergedoken.
Nederland telt 355 gemeenten met evenveel burgemeesters en een veelvoud aan wethouders. Voorheen werden er pas veiligheidsmaatregelen genomen als er sprake was van bedreiging. De ingevoerde veiligheidsscan is preventief. Eerder konden burgemeesters, wethouders en raadsleden ook al weerbaarheidstrainingen volgen.
Bij de veiligheidsscan wordt gekeken naar basale zaken, zoals sloten, elektronische beveiliging, maar ook of er bijvoorbeeld een boom voor de deur staat waar verdachten zich achter kunnen verschuilen.