Er is sprake van steeds meer ‘ongeorganiseerd’ rechts-extremisme, blijkt uit een rapport van de AIVD. De groepen die er nog wel zijn, zijn klein, maar bereiken wel meer mensen. Waar in landen als Duitsland veel demonstraties plaatsvinden, gaat in Nederland het overbrengen van het gedachtegoed vooral online. Ook zijn rechts-extremisten actief op sociale media.
De belangrijkste drijfveer is het anti-islamstandpunt. Dat is te verklaren door de opkomst van IS en de terroristische aanslagen die daarop volgden. Ook de vluchtelingenstroom die in 2015 op gang kwam, verklaart de opkomst van anti-islamitische ideeën.
Volgens de AIVD wordt het (online) taalgebruik onder rechts-extremisten steeds gewelddadiger en is de fascinatie voor wapens groot. Het risico dat eenlingen tot geweld overgaan, is groter dan eerst.
Ook verandert de groep aanhangers: het aandeel vrouwen groeit licht en er is steeds meer dreiging van het ‘intellectuele’ rechts-extremisme. Daaronder valt bijvoorbeeld de alt-rightbeweging die vanuit de Verenigde Staten is overgewaaid. Daaruit ontstond het Studiegenootschap Erkenbrand. De groep probeert rechts-extremistisch gedachtegoed te verspreiden door het in een intellectuele vorm te gieten. Ze organiseren lezingen, conferenties en publiceren opiniestukken op hun website. Van hun deelnemers wordt een intellectueel niveau verwacht.