Strengere regels voor gedetineerden met een hoger risicoprofiel, zoals criminelen die in een EBI verblijven, moeten voortgezet crimineel handelen tijdens detentie tegengaan. Indien nodig wordt wet- en regelgeving aangepast. Zo komt er intensiever toezicht op betalingen door gedetineerden en moet er meer informatie kunnen worden uitgewisseld tussen DJI en ketenpartners zoals het OM.
Dat schrijft minister Weerwind (Rechtsbescherming) aan de Tweede Kamer. De minister wil het toezicht op betalingen door alle gedetineerden uitbreiden. Gedetineerden beschikken niet over contant geld of een eigen bankrekening, maar krijgen bij binnenkomst in een PI een rekening-courant, waarop maximaal een bedrag van vijfhonderd euro mag staan.
Opvallende transacties
Geld overmaken gaat met tussenkomst van een medewerker van de PI. Indien deze naar aanleiding van een financiële transactie vermoedt dat er sprake is van voortgezet crimineel handelen, kan dat worden gemeld bij het Bureau Inlichtingen en Veiligheid (BIV) van de PI. Opvallende transacties kunnen aanleiding geven om de gedetineerde intensiever te monitoren of een melding te doen bij het Gedetineerden Recherche Informatie Punt (GRIP).
Om de informatiepositie van het BIV te versterken en meer inzicht te krijgen in opvallende financiële transacties van gedetineerden worden met een computerprogramma patronen en netwerken binnen financiële geldstromen in kaart gebracht. Deze inzichten kunnen reden zijn voor nader onderzoek. De bevindingen uit een dergelijk onderzoek kunnen leiden tot het opleggen van maatregelen door de vestigingsdirecteur zoals een disciplinaire straf, aanmelding voor plaatsing op de GVM-lijst of een strafrechtelijk onderzoek door politie en OM.
Om voortgezet crimineel handelen tijdens detentie tegen te gaan, is het voor DJI belangrijk om te weten wie ze ‘in huis’ hebben. De minister wil de informatieoverdracht over van hoogrisico-gedetineerden van OM naar DJI uitbreiden. Met informatie over het risicoprofiel van een gedetineerde kunnen vanaf de eerste dag in detentie maatregelen worden opgelegd en kan de gedetineerde in een inrichting met het juiste beveiligingsniveau worden geplaatst.
Periodieke VOG
Ook voor medewerkers van DJI worden regels aangepast. Zo hoeven zij momenteel alleen bij indiensttreding een Verklaring omtrent het Gedrag (VOG) te overleggen. Met de nieuwe wet VOG politiegegevens kan nog beter worden gescreend. Naar verwachting treedt deze wet op 1 juli 2022 in werking. Met deze regeling kan een VOG niet alleen op basis van justitiële gegevens worden geweigerd, maar ook op basis van enkel politiegegevens. Daarnaast gaat DJI over tot het invoeren van een periodieke VOG. DJI is in overleg met de vakbonden voor welke functies een periodieke VOG verplicht wordt.
Met een continue screening wordt het personeel door de Justitiële Informatie Dienst (Justid) dagelijks gecontroleerd op nieuwe strafrechtelijke gegevens of een wijziging daarvan in het Justitieel Documentatiesysteem (JDS). Als er een relevante wijzing in het JDS optreedt, informeert Justis de toezichthouder dat een nieuwe VOG aangevraagd moet worden door de medewerker. De minister realiseert zich dat continue screening een grotere inbreuk op de privacy van de medewerkers betekent. Daarom wordt nog onderzocht of continue screening alleen voor bepaalde functies kan worden ingevoerd.
DJI is momenteel bezig met risicoanalyses voor haar inrichtingen. Dit moet leiden tot inzicht en kennis van dreigingen ten aanzien van de veiligheid van inrichtingen. Om medewerkers van DJI te beschermen, rapporteren zij inmiddels onder nummer. Hierdoor zijn namen niet vindbaar bij eventuele juridische procedures, tot het moment dat een medewerker door de rechter als getuige wordt opgeroepen.