Meer blauw op straat, hogere straffen, een reorganisatie van het ministerie van Justitie en Veiligheid, privacybescherming versus big data en kunstmatige intelligentie. Op 17 maart 2021 gaat Nederland weer naar de stembus. BEVEILIGING kijkt in drie delen hoe het thema veiligheid is vertegenwoordigd in de verkiezingsprogramma’s van negen vooraanstaande partijen. Vandaag deel 1: criminaliteitspreventie en -bestrijding.
Het CDA wil burgerinitiatieven op het gebied van veiligheid stimuleren en ondernemers helpen in het voorkomen van witwassen of dienstverlening aan criminelen. De mogelijkheden van politie en justitie om informatie te delen met burgers en bedrijven worden vergroot. Het CDA is tegen legalisering van soft- en harddrugs en pleit voor een uitsterfbeleid voor coffeeshops binnen vijf jaar. Met het bedrijfsleven worden bindende afspraken gemaakt om de weerbaarheid tegen criminele invloeden te vergroten en de poortwachtersfunctie bij kwetsbare branches te versterken. Het CDA wil een Planbureau voor de Veiligheid opzetten voor een structurele analyse van veiligheidsrisico’s.
De ChristenUnie zet in op een omvangrijk deltaplan tegen ondermijning en zware (drugs)criminaliteit. De politie krijgt meer gespecialiseerde teams voor het opsporen en vervolgen van criminele netwerken. Alle agenten worden opgeleid om signalen van ondermijning op te pikken. Er komt meer capaciteit voor langdurig onderzoek, zodat niet alleen kleine vissen, maar ook sleutelfiguren worden opgespoord en berecht. De ChristenUnie is tegen legalisatie van drugs en wil dat coffeeshops verdwijnen uit het straatbeeld. Grootschalige commerciële evenementen met een veiligheidsrisico krijgen alleen een vergunning als ze zelf voor de veiligheid zorgen en daarvoor betalen.
D66 pleit voor een verbod op het gebruik van camera’s met gezichtsherkenning, zolang daarvoor geen wettelijk kader is. Waar gebruikt wordt gemaakt van ‘predictive policing’ mag dit nooit leiden tot discriminatie. Er komt meer controle op dataverzameling en -gebruik in de (lokale) openbare ruimte, zoals smart city-projecten waarbij gemeenten samenwerken met bedrijven. Extra geld voor politie en OM moet worden besteed aan de aanpak van nieuwe vormen van criminaliteit zoals cybercriminaliteit en in effectieve bestrijding van ambtelijke corruptie.
Forum voor Democratie wil meer capaciteit en bevoegdheden voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit, bijvoorbeeld voor meer recherche en blauw op straat. FvD wil softdrugs geleidelijk legaliseren, meer aandacht voor verslavingsbehandeling en overlast veel harder aanpakken. Volgens de partij is het huidige beleid ineffectief. Zo is de aanvoer van softdrugs verboden, maar de verkoop legaal. Deze situatie werkt de georganiseerde misdaad in de hand en belemmert effectieve controle op de kwaliteit van cannabis. Misbruik en verstoring van de openbare orde door drugsgebruikers moet zwaarder worden bestraft.
Volgens GroenLinks spelen wijkagenten een belangrijke rol in preventie, signalering en sociale veiligheid. De partij wil investeren in opvoedingsondersteuning, onderwijs, jeugd- en jongerenwerk en jeugdzorg en de samenwerking daarvan met de politie. Juist bij kleine vergrijpen, zodat wordt voorkomen dat jongeren in de georganiseerde criminaliteit belanden. Algoritmen voor gedragsvoorspelling en besluitvorming in zowel de private als de publieke sector moeten transparant zijn en worden getoetst op discriminerende vooroordelen. Automatische verzameling van biometrische gegevens in de openbare ruimte, bijvoorbeeld door gezichtsherkenning, wordt niet toegestaan. De partij is voorstander van het legaliseren van softdrugs en drugs zoals xtc en paddo’s. Dit ondermijnt het verdienmodel van de georganiseerde misdaad, beperkt slachtoffers door foute drugs en voorkomt brandgevaarlijke wietplantages.
Bewoners zouden volgens de PvdA invloed moeten kunnen uitoefenen op de prioriteiten van de politie in hun wijk. Om criminaliteit, verharding en onveiligheid effectief te bestrijden, is stabiliteit nodig. De partij wil daarom stabiele, meerjarige budgetten voor opsporing en vervolging. De PvdA wil het offensief tegen ondermijnende criminaliteit uitbreiden en informatie over ondermijning gemakkelijker toegankelijk maken voor burgermeesters.
Volgens de PVV is overal in Nederland de spanning op straat voelbaar, onder meer doordat politiebureaus uit wijken zijn wegbezuinigd. De partij pleit voor een radicaal veiligheidsoffensief, waarbij crimineel gedrag direct en keihard wordt aangepakt.
De SP wil de teelt en verkoop van softdrugs reguleren en legaliseren om drugscriminaliteit tegen te gaan en de veiligheid van drugs beter te controleren. Drugsgebruik wordt ontmoedigd, maar gebruikers worden niet gecriminaliseerd.
De VVD wil het verdienmodel van drugscriminelen onderuit halen en ondermijnende criminaliteit harder en creatiever aanpakken. De partij wil aparte en beveiligde locaties waar recherche, justitie, FIOD, douane, belastingdienst en andere partners intensief kunnen samenwerken aan het bestrijden en verstoren van georganiseerde misdaad. Op deze locaties kan relevante informatie vrijelijk gedeeld worden. Een gespecialiseerd interventieteam moet achter de leiders van drugskartels aangaan. De VVD is voor inzet van de Wet Aanpak Woonoverlast (Aso-wet) in probleemwijken. Ook moet daar extra cameratoezicht komen en kan de politie sneller overgaan tot fouilleren. De partij wil vasthouden aan de strenge voorwaarden voor de verkoop van softdrugs en overlast zwaarder straffen. De sociale veiligheid in het openbaar vervoer wordt verhoogd door meer camerabewaking en het dichtlaten van tourniquets op meer treinstations. Reizigers die zich ernstig misdragen, krijgen een permanent OV-verbod.
